Գրականություն

9-րդ դասարան

Առաջադրանքները տես այստեղ

Տեղեկություններ քաղել Ռավեննայի և Ռեալտոյի կամուրջի մասին, բանավոր ներկայացնել:

Ռեալտոյի կամուջ

Ռիալտոյի կամուրջը, Վենետիկի ամենահայտնի կամուրջներից մեկն է։ Մեծ Ջրանցքի չորս կամուրջներից առաջինն ու ամենահինն է։ Բաժանարար գիծ էր համարվում Սան Մարկոյի և Սան Պոլոյի շրջանների համար։ Կամուրջն  կառուցվել է 1181 թ. Նիկոլո Բարատիերիի կողմից։ Այն կոչվում էր Ponte della Moneta (թարգմանաբար՝ Դրամահատարանի կամուրջ):

15-րդ դարի առաջին կեսում կամրջի երկայնքով կառուցվեցին երկու շարք խանութներ, որոնցից գանձվող վարձավճարների շնորհիվ պետական գանձարանն ի վիճակի էր պահպանել փայտե կամուրջը։

1310 թ. կամուրջը մասամբ այրվել է Բաջամոնտե Տիեպոլոյի գլխավորած ապստամբության ժամանակ։ 1444 թ. կամուրջը փլուզվել է նավակների շքահանդեսը դիտող ամբոխի ծանրությունից։ Այն կրկին փլուզվել է 1524 թ.։

Կամուրջը քարից վերակառուցելու գաղափարը առաջին անգամ առաջարկվել է 1503 թ.։ Հետագա տասնամյակների ընթացքում դիտարկվել են մի քանի նախագծեր այնպիսի նշանավոր ճարտարապետների կողմից, ինչպիսիք են՝ Ջակոպո Սանսովինոն, Պալադիոն և Վիգնոլան։ Միքելանջելոն նույնպես համարվել է կամուրջի ճարտարապետ։

Ներկայիս տեսքով միակամար քարե կամուրջը կառուցվել է 1588-1591 թթ. ճարտարապետ Անտոնիո դը Պոնտեի նախագծով (նման է փայտե կամրջին, որին փոխարինել է)։

Կամուրջի երկարությունը 28 մետր է, առավելագույն բարձրությունը կենտրոնական մասում՝ 7,5 մետր։ Հենվում է 12 հազար ցցերի վրա, որոնք մխրճված են ջրանցքի հատակը։ Կամրջի վրա տեղակայված են 24 առևտրային տաղավարներ (յուրաքանչյուր կողմում 12 հատ), որոնց կենտրոնում բաժանում են կամրջի երկու կամարները։

Ռավեննա

Ռավեննան քաղաք է Իտալիայում, Ադրիատիկ ծովի ափին: 402թ. հետո եղել է Հռոմեական կայսրության մայրաքաղաք: Ռավեննան համարվում է մշակույթի քաղաք: Մշակույթը զարգացման գագաթնակետին է հասել VI-VIII դարերում: Պահպանվել են եկեղեցիներ և դամբարաններ,որոնք զարդարված են գեղեցիկ խճանկարներով: Նույնիսկ հիմա դժվար է Ռավեննան անվանել ժամանակակից քաղաք: Ռավեննան գտնվում է Յունեսկո — ի պաշտպանության տակ:

 Չարլի Չապլինի նամակը դստերը

Չարչի Չապիլինի նամակը կարդալուց ճիշտն ասած շատ հուզվեցի: Այդ նամակը ուղված է ոչ միայն նրա դստերը այլ նաև մեզ բոլորիս: Շատ խորիմաստ նամակ է: Այն հայրական սիրո, հոգատարության, անհանգստության,տխրության մեկտեղ նաև ուրախությունն արտահայտող նամակ էր:

Տրնդեզ (նյութի վերլուծություն)

Փետրվարի 13-Ի երեկոյան մարդիկ եկեղեցուց մոմեր էին վառում ու տանում։ Մինչ այդ տան կտուրների վրա դեզեր կային պատրաստած ու այդ մոմերով պետք էր վառել այդ դեզերը։ Առաջինը կրակի վրայով թռնում էր տան տիկինը, որպիսզի տունը չար ուժերից ազատվեր։ Այնուհետև պետք էր այդ տարում ամուսնացած երիտասարդները ցատկեին, իսկ չամուսնացած աղջկա շորը, եթե այվրում է, ապա նա ամուսնանալու է։ Տրնդեզի ցուխը մեծ նշանակություն ունի։ Կրակի ցուխը տարբեր բաների համար են օգտագործում օրինակ՝ լցնում էին հավերի բնում, որ Զատկի համար շատ ձու տան։ Տոնի ժամանակ փոխինդն ուտելը պատադիր է։ Տրնդեզի օրը բոլոր տներում պարտադիր պատրաստումէին հացահատիկներից կերակրատեսակներ: Հայոց տոմարում նրա անունով է կոչվել 27-րդ օրը: Տրնդեզի կրակի բոցերի վրայով թռչելով, ըստ պատկերացումների:

Բարեկենդան

Բարեկենդան տոնը բառացի առաջացել է բարի և կենդանություն բառերից։ Տոնը կապ է ունեցել գարնան սկսվելու հետ։ Բարեկենդանը սիրված, ժողովրդական տոն էր, որ հայ ժողովրդի կողմից  ընկալվել է որպես ամենաազգային տոնը: Բարեկենդանին տավարի, ոչխարի և թռչնեղենի մսից պատրաստում էին զանազան ճաշատեսակներ: Առաջին օրերին պատրաստում էին մեծ քանակությամբ գաթա և հալվա: Երեկոյան ուտում էին կաթնապուր, մածուն, խաշած ձու: Բարեկենդանից հետո սկսում է Մեծ պահքի քառասունօրյան։ Պահքին չի կարելի ուտել միս, հայհոյել, շատ խոսալ և ստել, պահքի քառասունօրյան՝ պայմանավորված է նրան, որ Քրիստոսը անապատում 40 օր աղոթել է՝ առանց ուտելու և խոսալու։  Երբ Բարեկենդանն ավարտվում  էր, մեծերը հոգնած գալիս են տուն, իսկ երեխաները թմբուկ նվագելով և աղմկելով էին գալիս։ Տղաները հագնում էին աղջիկների շորերը, իսկ փոքրերը մեծերի։ Կերպարանափոխված և դիմակավորված ծեսերին՝ մեծ սիրով մասնակցում էին՝ համ մեծերը, համ երեխաները։ Երեխաներըը խաղում էին որևէ սրամիտ սյուժե։ Նրանք պետք է առանց նշված գիծը անցնելով ընկույզը գցեին փոսերից մեկում։

Ակսել Բակունց

Ծնվել է 1899 թվականին, հունիսի 13-ին Գորիսում։ Գորիսի ծխական դպրոցն ավարտելուց հետո Բակունցը 1910 թվականին ընդունվում է Էջմիածնի Գևորգյան ճեմարան, որն ավարտում է 1917 թվականին: 1917-1918-ին որպես շարքային զինվոր մասնակցել է Սարդարապատի ճակատամարտին։ Սովորել է Թիֆլիսի պոլիտեխնիկական ինստիտուտում, ապա մեկնել Խարկով և 1923 թվականին ավարտել Խարկովի գյուղատնտեսական ինստիտուտը, վերադարձել և 1924-1926 թվականներին աշխատել Գորիսում որպես Զանգեզուրի գավառական գյուղատնտես, գավգործկոմի հողբաժնի վարիչ, 1926-1931 թվականներին՝ Երևանում՝ որպես հողժողկոմատի հողվարչության պետի տեղակալ։1927-1928 թվականներին աշխատել է նաև «Մաճկալ» թերթում։ 1928 թվականին մասնակցել է Երևանի անասնաբուծական-անասանաբուժական ինստիտուտի կազմակերպմանը և աշխատել այնտեղ։ 1931 թվականին աշխատել է «Նոր ուղի» հանդեսում։ Այնուհետև հիմնականում զբաղվել է գրական աշխատանքով։ Գրել է «Զանգեզուր» և «Արևի զավակը» կինոնկարների սցենարը։ Գնդակահարվել է 1937 թվականի հուլիսի 8-ին Ստալինի ցուցումով։

Ալպիական մանուշակը

Ակսել Բակունցի ստեղծագործությունները շատ եմ սիրում։ Սիրում եմ, թե ինչպես է Բակունցը նկարագրում բնությունը։ Շատ հետաքրքիր ստեղծագործություն էր: Ստեղծագործությունը չձանձրացրեց ինձ, այլ հակառակը՝ ամեն բառ կարդալուց հետո ավելի հետաքրքրությամբ էի կարդում հաջորդ բառը: Սկզբում երբ կարդում էի, ինձ թվում էր, որ ստեղծագործությունը ալպիական մանուշակի մասին է լինելու, որը աճում էր ինչ-որ տարածքներում։ Բայց ստեղծագործությունը երեք ձիավորների մասին է: Նրանք ճանապարհ էին ընկել դեպի Կաքավաբերդ գանձը գտնելու համար: Ձիավորներից մեկը հնագետ էր, երկրորդը՝ նկարիչ, մյուսն էլ լավ գիտեր Կաքավաբերդ տանող ճանապարհը և ուղեկցում էր նրանց:
Նկարչին ավելի հետաքրքում էր մանուշակները, բնությունը, հնագետին՝ քարերը, իսկ երրորդ ձիավորին հետաքրքրում էր մածունը, լավաշը և պանիրը: Նկարիչը գյուղացու կնոջ նմանացնում էր իր ծանոթներից մի կնոջ որովհետև, այդ երկու տիկինները իրար շատ էին նման: Հնագետը և գյուղացին իրար էին նման, սակայն հնագետը քաղաքացի էր և զարգացած: Երկուսին էլ հետաքրքրում էր գանձը, որը նշված էր գրքերում, սակայն հնագետին համար գանձը ավելի հռչակավոր դառնալու համար էր, իսկ գյուղացուն՝ կով և ոչխար գնելու համար: Երկուսին էլ չէին հետաքրքրում ալպիական մանուշակները: Նկարիչը երբեք չէր նմանվում հնագետին և գյուղացուն: Պատմվածքը կոչվել է «Ալպիական Մանուշակ», որովհետև պատմվածքը մեծամասնությամբ նկարչի մասին էր, և նկարչին միայն հետաքրքրում էր ալպիական մանուշակը և գյուղացու կինը, որոնց իրար էր նմանացնում:

Ավետիկ Իսահակյանի մասին

Ավետիք Իսահակյանը ծնվել է 1875 թ. հոկտեմբերի 7-ին Ալեքսանդրապոլ գավառի Ղազարապատ գյուղում:Գրականության գործունեության հետ մեկ տեղ երիտասարդական տարիներից զբաղվել է նաև քաղաքական գործունեությամբ: 1895-ին վերադառնալով Լայպցիգից՝ ընդգրկվել է նորաստեղծ ՀՀԴ կուսակցության Ալեքսանդրապոլի կոմիտեի մեջ, մասնակցել Ալեքսանդրապոլից Արեւմտյան Հայաստան ուղարկվող զինյալ խմբերի ստեղծմանը, զենք և դրամական միջոցների հայթհայթման գործին: 1896-ին ձերբակալվել է և մեկ տարի արգելափակվել Երևանի բերդում:

Բանտից դուրս գալուց հետո տպագրել է “Երգեր և վերքեր» բանաստեղծությունների իր առաջին գիրքը: Տարիներ անց նորից ձեռբակալվել է, որպես ցարական միապետության դեմ պայքարող անդամ: 1902-ին վերադարձել է հայրենիք`Ցյուրիխից, հետո հաստատվել Թիֆլիսում: 1899-1906-ին ստեղծել է «Հայդուկի երգեր» բանաստեղծությունների շարքը: 1908-ի դեկտեմբերին, Իսահակյանը ձերբակալվել է «դաշնակցության գործով» և կես տարի Թիֆլիսի Մետեխի բանտում մնալուց հետո, խոշոր գրավականով ազատվել կալանքից: Առաջին համաշխարհային պատերազմը և Մեծ եղեռնը հաստատեցին Իսահակյանի ամենամռայլ կանխատեսումները երիտթուրքերի հայաջինջ քաղաքականության վերաբերյալ: Պատերազմից և եղեռնից հետո Իսահակյանը արտացոլել է հայ ժողովրդի ողբերգական ճակատագիրն ու նրա հերոսական ազատամարտը: Բանաստեղծը մասնակից է եղել հայերի ցեղասպանության մեղադրականի՝ «Սպիտակ գրքի» ստեղծմանը, որի մի զգալի հատվածը տեղ է գտել 1915-22-ի «Հիշատակարան» գրառումներով: Եղեռնի ծանր պատկերներով են հագեցած նրա «Ձյունն է եկել ծածկել հիմա...», «Հայաստանին», «Ահա նորեն գարուն եկավ» բանաստեղծությունները:1926 Իսահակյանը այցելեց Խորհրդային Հայաստան։ Այստեղ նա հրատարակեց նոր բանաստեղծությունների հավաքածու և մի շարք պատմվածքներ։ Վերադարձավ արտասահման 1930թև ապրեց այնտեղ մինչ 1936թ՝ հանդես գալով որպես Խորհրդային Միության կողմնակից։ 1936 բանաստեղծը վերջնականապես վերադարձավ հայրենիք։ 1946թ.-ին պարքևատրվել է ԽՍՀՄ Պետական Մրցանակով, 1946–57թթ Հայաստանի գրողների միության նախագահն է եղել:։

Մահացել է 1957թ հոկտեմբերի 17-ին՝ Երեւանում։

Թարգմանչաց տոն 

Թարգմանչաց տոնը ազգային-եկեղեցական տոներից է, որը 1979 թվականից սկսած, երեք տարին մեկ անգամ, հոկտեմբերի երկրորդ շաբաթ օրը նշվում է թարգմաչաց տոնը, որի ընթացքում հիշատակվում է հայ թարգմանական արվեստը սկսած Մեսրոպ Մաշտոցից ու նրա աշակերտներից մինչև մեր օրերը:Պատմահայր Խորենացին ասում էր, որ Մեսրոպ Մաշտոցն ապավինեց Աստծուն պահքով ու աղոթքներով և Աստված, լսեց Մեսրոպի աղոթքները և ցույց տվեց նրան գրերը սքանչելի տեսիլքով, և ոչ թե երազի մեջ քնած ժամանակ, այլ արթուն աչքով իմանալի և աչքի տեսանելիքով զգալի: Ս. Մեսրոպն առաջին անգամ թարգմանում է Ս. Գրքի հետևյալ տողը. «Ճանաչել զիմաստութիւն և զխրատ, իմանալ զբանս հանճարոյ», որը վերցրել էր Սողոմոնի «Առակաց» գրքից: Սահակի և Մեսրոպի ջանքերով Հայաստանում  բացվում են դպրոցներ, որտեղ ուսուցանվում են հայ գրերը և բազմաթիվ աշակերտներ հմտանում են  թարգմանական գործի մեջ, նրանք ասորերենից և հունարենից թարգմանեցին Աստվածաշունչը, իսկ Սահակ Պարթևն ու Մեսրոպ Մաշտոցը այն խմբագրեցին:Թարգմանչական գործը շարունակվել է նաև միջնադարում, թարգմանություններ են կատարվել վրացերենից, պարսկերենից, հին ֆրանսերենից, թուրքերենից, ռուսերենից, անգլերենից, իտալերենից, լեհերենից և իսպաներենից։     19-20-րդ դարերի համաշխարհային գրականության մեծերի գործերը թարգմանել են հայ գրողներ Հովհաննես Թումանյանը, Վահան Տերյանը , Հովհաննես Մասեհյանը, Խաչիկ Դաշտենցը, Ա. Չոպանյանը։ Մ. Մամուրյանը, Հ. Հովհաննիսյանը, Ե. Չարենցը և ուրիշներ։

Վիկտոր Համբարձումյա: Կտակ

1. «Գիտեցեք, որ իմ կյանքի ամենամեծ երջանկությունը եղել է և կմնա, քանի ապ­րում եմ, հայոց լեզվին տիրապետելը: Ցանկանում եմ երջանկություն բոլորիդ: Դա նշանակում է, որ պետք է լավ տիրապետել հայոց լեզվին»:

Վիկտր Համբարձումյանը հպարտ էր իր ազգով, իր լեզվով այդ պատճառով ուրախ էր, որ կարողանում է տիրապետել Հայրենին, Հայող լեզվին: Ասելով` ցանկանում եմ երջանկություն բոլորիդ, ինձ թվում է նա ցանկանում է ասել, բոլորը պետք է երջանիկ լինեն որ տիրապետում են Հայոց լեզվին:

2. «Առանց երևակայության հոգին նույնն է, ինչ աստղադիտարանն առանց աստղադիտակի»:

 5-7 նախադասությամբ մեկնաբանիր միտքը:

Դա նույն է, ինչ մարդ առանց սրտի, ինչ բնությունը առանց ծառերի, մարդ առանց ընկեր, ինչ երկինքն առանց աստղերի, կամ արևն առանց լուսնի... Շատ օրինակներ կարող եմ բերել առաց ինչի կյանքը ուղղակի անիմաստ է: Օրինակ ընտանիքը առանց մայրիկի, առանց հայրիկի, կամ առանց տատրիկի և իր պատրաստած համեղ թխվաքների, և առանց քույր-եղբայների: Կյանքում ամեն ինչ շղթայով կապված է իրար, և եթե ինչ-որ բան մարդիկ ոչնչացնեն դա կազդի մնացած ամեն ինչի վրա…  

Հարցեր

Դու ի՞նչ ես հասկանում պատերազմ ասելով, իսկ խաղաղությո՞ւն:

Պատերազմ ասելով առաջին հերթին ես պատկերացնում եմ կռիվ 2 տարբեր երկրների կամ մարդկանց մեջ: Պատերազմենրը առաջանում են, երբ 2 տարբեր մարդիկ սխալ են հասկանում միմյանց: Խաղաղություն դա այն է, երբ իշխում է  սերը և ազնվությունը։

Քո կարծիքով ի՞նչ է սերը:

 Սերը զգացում է, որը շատ պարագաներում խառնաշփոթ է ստեղծում մարդու կյանքում:Նաև ինչ-որ պարագայում կախվածություն` այն մարդուց ում հանդեպ զգում ես սեր: Սկսում ես ամեն րոպե մտածել նրա մասին: Մատծում ես, որ մենակ նա կարող է քեզ հասկանալ: Սկսում ես նրան բոլորից առանձնացնել: Իմ կարծիքով առանց սիրո մարդ չի կարող ապրել, բոլորն Էլ ուզում են լինել սիրված այս կյանքում, շրժապատված լինել սիրով:

Երբ և ինչու են մարդիկ և ժողովուրդները սկսում ատել միմյանց:

Մարդու ատելությունը` դիմացինի նկատմամբ կարող է առաջանալ անսպասելիիրա չհասկանալուց, մարդու պահվացքից, արարքներից: Կան մարդիկ, որոնց անգամ առանց ճանաչելու վատ կարծիք ես կազմում միմյանց հանդեմ, նրանց պահելաձևից և սկսում չսիրել իրար, իսկ ավելի ուշ, երբ տեսնում ես, որ նրանք չեն փոխվում, սկսում են ատել իրար:

Ի՞նչ ընդհանուր բաներ ունեին Հերմանն ու Գրիգորը:

Հերմենն ու Գրիգորը երկուսնել ատում են պատերազմը: Երկուսնել մտածում են, որ պատերազմները թողնում են իրենց հետքը` մարդկության վրա: Նրանք ուզում էին, որ պատերազմ երբեք չլինի և միշտ խաղաղություն տիրի երկրագնդի վրա:

Ծնվել է 1899 թվականին, հունիսի 13-ին Գորիսում։ Գորիսի ծխական դպրոցն ավարտելուց հետո Բակունցը 1910 թվականին ընդունվում է Էջմիածնի Գևորգյան ճեմարան, որն ավարտում է 1917 թվականին: 1917-1918-ին որպես շարքային զինվոր մասնակցել է Սարդարապատի ճակատամարտին։ Սովորել է Թիֆլիսի պոլիտեխնիկական ինստիտուտում, ապա մեկնել Խարկով և 1923 թվականին ավարտել Խարկովի գյուղատնտեսական ինստիտուտը, վերադարձել և 1924-1926 թվականներին աշխատել Գորիսում որպես Զանգեզուրի գավառական գյուղատնտես, գավգործկոմի հողբաժնի վարիչ, 1926-1931 թվականներին՝ Երևանում՝ որպես հողժողկոմատի հողվարչության պետի տեղակալ։1927-1928 թվականներին աշխատել է նաև «Մաճկալ» թերթում։ 1928 թվականին մասնակցել է Երևանի անասնաբուծական-անասանաբուժական ինստիտուտի կազմակերպմանը և աշխատել այնտեղ։ 1931 թվականին աշխատել է «Նոր ուղի» հանդեսում։ Այնուհետև հիմնականում զբաղվել է գրական աշխատանքով։ Գրել է «Զանգեզուր» և «Արևի զավակը» կինոնկարների սցենարը։ Գնդակահարվել է 1937 թվականի հուլիսի 8-ին Ստալինի ցուցումով։

Զատիկ(Նյութի վերլուծություն)

     Վարկածներ կան, որ սկզբնական շրջանում Հայաստան աշխարհում Զատիկըեղել է անշարժ տոն և համընկել է մարտի 21-ի գիշերահավասար օրվա հետ՝ գիշեր-ցերեկն իրարից զատելու իմաստով: 

     Ապա կապվելով լուսնային օրացույցի հետ, դառնում է շարժական և տոնվում Վահագնի ծնունդից հետո՝ առաջին լիալուսնին հաջորդող օրը:

Արդեն իսկ փետրվարի վերջին օրը, լույս մարտի մեկի կեսգիշերին, ընտանիքներում ամեն մեկը մի-մի փայտ վերցրած` խփել է տան պատերին, հատակին` ասելով.

-Շվոտը դուրս, մարտը` ներս:

     Այսպես վտարվել է փետրվարը` ձմռան վերջին ամիսը, և ոչնչացվել է ձմռան ընթացքում տներում բույն դրած չարը:
Հայերն այդ օրը սկսել են իրենց գարնանային բերքեր ցանելով՝  ավելի զորանալով Վահագնով, իսկ փոքրիկներըը գունավոր ձվերը ձեռքներին` երգել-պարել ու ձվախաղ են արել:
     Ի հիշատակ դրախտի Կենաց ծառին՝ Զատկի առթիվ ընդունված էր տներում Կենաց ծառ  զարդարել: Որևէ կուժի կամ կճուճի մեջ ճյուղեր էին դնում (դրանք հավաքում էին ծառի չորացած ճյուղերը կտրելու ժամանակ):
    Այդ ճյուղերի վրա կախում էին նաև զանազան ձևերով փնջած ասեղնագործ ձվիկներ:

«Ըստ Ալիշանի, Զատիկը նույնացվում է վրաց Զադին, եգիպտացիների Սադի, հնդիկների Սատի անվան հետ և հիշատակվում է նաև Զատիկ զաստվածն արդարության յԱրևելս։ Սահին հայկական դիցաբանության մոռացված տոն է, որ հավանաբար տեղի է ունեցել գարնանամուտին: Նույնացվում է զոհի կամ զենումի գաղափարի հետ:»

«Իսկ Ստ. Մալխասյանցը Զատիկ բառը ստուգաբանում է որպես տոն, ուրախություն:»

«Մեկ այլ ավանդության համաձայն, մի ժամանակ Արարատում, բարձր լեռների կատարին բույն դրած Հազարան Հավքը , որ գիշերները ճառագում էր, իսկ ցերեկները Արևի ճառագայթների հետ ձուլում իր շողերը, դյութիչ ձայնով երգում և բազմագույն ձվեր էր ածում` անընդհատ նորոգելով Արարատի գույների թարմությունը, իսկ Մայր Անահիտը դրանք շաղ էր տալիս ողջ Արարատով մեկ, որպեսզի հողն էլ դրանց նման բազմագույն պտուղներ տա: (Ս. Կակոսյան)»

«Զատիկ» նշանակում է բաժանում, հեռացում մեղքերից և իր վերջնական տեսքով` վերադարձ առ Աստված:

Հետաքրքրական է զատիկ բառը ընծա կամ ձու, կամ էլ զոհ, պատարագ բառերի շարքում իբրև հոմանիշ ընդունելը:

Զատիկ բառը հայ մատենագրության մեջ առաջին անգամ հիշատակվել է ավետարանի հայերեն թարգմանությունում`  որպես հունարեն պասքա կամ պասեք բառի համարժեք: (Եբրայերեն` բասխ կամ բեսախ), որը նշանակում է ելք, անցք:

Առանց երևակայության հոգին նույնն է, ինչ աստղադիտարանն առանց աստղադիտակի

Դա նույն է, ինչ մարդ առանց սրտի, ինչ բնությունը առանց ծառերի, մարդ առանց ընկեր, ինչ երկինքն առանց աստղերի, կամ արևն առանց լուսնի... Շատ օրինակներ կարող եմ բերել առաց ինչի կյանքը ուղղակի անիմաստ է: Օրինակ ընտանիքը առանց մայրիկի, առանց հայրիկի, կամ առանց տատրիկի և իր պատրաստած համեղ թխվաքների, և առանց քույր-եղբայների: Կյանքում ամեն ինչ շղթայով կապված է իրար, և եթե ինչ-որ բան մարդիկ ոչնչացնեն դա կազդի մնացած ամեն ինչի վրա…  

8-րդ դասարան

Բաց թողնված տառերր լրացնել:

«Օ.ային ամրոց» արտահայտությունը նշանակում է ա.պտուղ եր.ակա.ություն, իզուր երազան.,անիրագործելի պլա..եր: Այդ արտահայտությունը վերագրում են քրիստոն..կան քարոզի.Ավգուստիանոսին, որն իր աշխատությու..երից մեկում խոսում է օ.ային շինարարության մասին:Հետագա.ում մարդի. այդ արտահայտությանը գործածում են ձ.ափոխված` «Օ.ային ամրոց» ձ.ով:

«Օդային ամրոց» արտահայտությունը նշանակում է անպտուղ երևակայություն, իզուր երազանք,անիրագործելի պլաններ: Այդ արտահայտությունը վերագրում են քրիստոնեական քարոզի.Ավգուստիանոսին, որն իր աշխատություններից մեկում խոսում է օդային շինարարության մասին:Հետագայում մարդիկ այդ արտահայտությանը գործածում են ձևափոխված` «Օդային ամրոց» ձևով:

Մեռ.ալ ծովի ջուրն այնքան աղի է, որ այնտեղ ոչ մի կեն.անի .ակ չի կարող ապրել: Ար.մտյան Աս.այի տո.ակեզ  կլիմա.ի պատ.առով ան..դ.ատ շատ ջուր է գոլորշ.անում ծովի մակեր.ույթից, իսկլուծվա. աղերը մնում են ծովում ու մեծացնում ջրի ա.տոտությունը: Ծովում խորանալուն զուգ.նթաց`աղիությունն աճում է: Աղերը Մեռ.ալ ծովի քա.որդ մասն են կազմում, նրա մեջ աղերի ըն..անուրքանակը քա.ասուն միլ..ն տո..ա է:

   Մեռյալ ծովի ջուրն այնքան աղի է, որ այնտեղ ոչ մի կենդանի էակ չի կարող ապրել: Արևմտյան Ասիայի տոթակեզ  կլիմայի պատճառով անընդհատ շատ ջուր է գոլորշ.անում ծովի մակերևույթից, իսկ լուծված աղերը մնում են ծովում ու մեծացնում ջրի աղտոտությունը: Ծովում խորանալուն զուգընթաց`աղիությունն աճում է: Աղերը Մեռյալ ծովի քառորդ մասն են կազմում, նրա մեջ աղերի ընդհանուր քանակը քառասուն միլիոն տոհնա է:

Ամերիկ.ան մի ակու.բում, որտեղ երա..տությունն ան.ա.ար որոտում է, կարելի   է անդո.. գտնել:Ա.տոմատի մե. տասը ցենտ են գցում, և այն երեք րոպ.ով անջատվում է: Տասը ցենտը քիչ չ., բայցինչքա՜ն հաճելի է թվում այն անդո..ը, որի համար  կանխիկ վճա.ել ես: Հազար ին. հար.ուրհի.ունին. թվին ամերիկ.ան ռադ..ն մի անսովոր հաղոր.ում տվեց: Ունկ.դիրների ուշադրությանըներկա.ացրին մի լուր` աղմուկի դեմ պայ.արող կազմակերպություն ստեղծելու մասին, ու ընդ.ուպմինչ. տասնհինգ .ոպեանոց հաղոր.ման վեր.ը տ.ող լռություն:

Ամերիկյան մի ակումբում, որտեղ երաժշտությունն անդադար որոտում է, կարելի   է անդորր գտնել:Ավտոմատի մեկ տասը ցենտ են գցում, և այն երեք րոպեով անջատվում է: Տասը ցենտը քիչ չէ, բայց ինչքա՜ն հաճելի է թվում այն անդորրը, որի համար  կանխիկ վճարել ես: Հազար ինը հարյուրհիսունինը   թվին ամերիկ.ան ռադիոն մի անսովոր հաղորդում տվեց: Ունկնդիրների ուշադրությանը ներկայացրին մի լուր` աղմուկի դեմ պայքարող կազմակերպություն ստեղծելու մասին, ու ընդհուպ մինչև տասնհինգ րոպեանոց հաղորդման վերևը տվող լռություն:

    6.Բաց թողնված տառերր լրացնել:

        Մար.ուն իր ամբո.. կյան.ում ուղեկցում է ձայնը: Մար.ը բացար.ակ լռության    պայմա..երումվատ է զգում. նրան պատում է  երկ..ղի ու անհարմարության զգացում: Բացար.ակ լռությունըխա.արում է մար.ու ն..րդային համակարգն այնպես, ինչպես և անվեր. աղմուկը: .րոտը, հրաբու.ներիձայնը, ծովային մ..իկները և այլ աղմուկներ անհանգստացնում են մարդուն: Կան բնական աղմուկներ.լ, ինչպես թռ.ու..երի դայլայլը, ա..յուրների կարկաչ..նը, ծովի ալիքների համ.նթաց ճողփ..նը, հաճելիեն մար.կանց համար, բարերար են ներգործում նրանց ն..րդային համակար.ի վրա: Տհաճ աղմուկըքայքայում է մար.ու առո..ությունը: Աղմուկի հետ են կապվում լսողության կորուստը, ն..րդահոգեկանհիվանդությու..երի աճը, ֆիզիկական և մտա.որ ըն.ունակություն..երի նվազումը:

Մարդուն իր ամբողջ կյանքում ուղեկցում է ձայնը: Մարդը բացարռակ լռության    պայմաններում վատ  զգում է նրան պատում է  երկյուղի ու անհարմարության զգացում: Բացարձակ լռությունը խավարում է մարդու նյարդային համակարգն այնպես, ինչպես և անվերջ աղմուկը: որոտը, հրաբուխների ձայնը, ծովային մրրիկները և այլ աղմուկներ անհանգստացնում են մարդուն: Կան բնական աղմուկներ.լ, ինչպես թռչունների դայլայլը, աղբյուրների կարկաչաննը, ծովի ալիքների համընթաց ճողփյունը, հաճելիեն մարդկանց համար, բարերար են ներգործում նրանց նյարդային համակարգի վրա: Տհաճ աղմուկըքայքայում է մարդու առողջությունը: Աղմուկի հետ են կապվում լսողության կորուստը, նյարդահոգեկանհիվանդությունների աճը, ֆիզիկական և մտավոր ընդունակությունների նվազումը:

Ակսել Բակունց «Մթնաձոր»

Բակունցը ցույց տվեց,որ մարդը կյանքի դժվարությունների պատճառով հաճախ դիմում էհանցագործությունների։ Մի ուրիշ մարդկային տեսակի էր պատկանում անտառապահը։ Տեսնելով,որ Ավին ցախ է տանում,  դատապարտեց նրան արջի հետ մենամարտելու։ Պատմվածքի վերջումՊանինը հասկանում է իր սխալը և կրակում է արջին։ Իմ կարծիքով պատմվածքի իմաստը այն էր, որ ամն մի մարդ իր մեջ ունի գոնե մի կաթիլ բարություն և կարող են օգնել շատ մարդկանց։

Ակսել Բակունց «Խոնարհ աղջիկը»

Երկու ընկեր մի անգամ Ձորագյուղի մոտով անցնելիս ընկերներից մեկը հիշեց, որ այդտեղ եղել է։ Մյուս ընկեռրը հարցրեց, թե ինչու,, և նա պատասխանես, որ երբ տասնյոթ-տասնութ ամյա տղա էր, բանտից նոր էր ազատվել, որոշ ժամանակ պետք է չերևար քաղաքում։ Նրա հարազատները նրան հրավիրեցին Ձորագյուղ, որպես ուսուցիչ աշխատելու։ Ձորագյուղ նա հանդիպես մի աղջկա, նրա անունը Խոնարհ էր։ Հավանելով այդ աղջկան, սկսեց հետևել նրան։ Շատ դուր եկավ պատմությունը: Սկզբում անհասկանալի էր, քանի որ ժամանակից թռչում էր ժամանակ, բայց երբ որ խորացա պատմության մեջ սկսեցի հասկանալ։ Իմ կարծիքով մի փոքր դաժան էր: Աղջկա ընտանիքը նեղացելէր, որ մերժեց իրենց ընթրիքի հրավերը, բայց կարող էին նորից հրավիրել: Դրա համար Խոնարհըչպետք է խուսափեր ուսուցչից և այդքան երկար նեղացած մնար: Նա գոնե կարող էր կարծիքհայտնել հանդեսի մասին: Իսկ տղան, եթե այդքան շատ էր ուզում կարող էր ներեղություն խնդրել ևնրանց հրավիրել իրենց տուն: Կամ խնդրել, որ որևիցե հարմար օր նրանք նորից հրավիրեն: Ամենմեկը իր մեղավորությունը ունի: Եթե ամեն ինչ այդպես չլիներ ուսուցիչն ու Խոնարհը կարող էինընկերներ լինել։

Խորհուրդներ ամերիկացի ճանապարհորդին: Վ.Սարոյան

 Վ. Սարոյանի պատմվածքներում միշտ կան   հումորային, հանգիստ, գեղեցիկ նկարագրված պահեր։ Պատմվածքը մի տղայի քեռու մասին էր,ով պետք է գնացքով ճանապարհորդեր, և նրա քեռին  տարբեր խորհուրդներ էր տալիս:Առաջին օրը նա հետևեց խորհուրդներին, բայց դրա պատճառով չկարողացավ քնել այդ գիշեր։ Իսկ մյուս օրը նա չհետևեց ոչ մի խորհրդի, որոնք քեռին էր ասել։ Այս պատմվածքի իմաստը այն է, որ մարդ պետք է իր սեփական կյանքով ապրի, այլ ոչ թե ուրիշների ասածներով։ Ճիշտ է, մեկ-մեկ պետք են գալիս ուրիշի խորհուրդները, բայց պետք է սեփականը ունենաս և միշտ ինքդ որոշես ինչ անել քո կյանքի հետ։

Ռեյ Բրեդբերի: Ժպիտը

Պատմվածքում պատմում էր նրա մասին, որ 2061 թ․-ին արդեն կսկսենք ամեն ինչից զզվել, կկործանենք ամեն ինչ, արվեստի գործերը և այն ամենը, ինչ հիմա մեզ համար շատ կարևոր է։Պատմվածքի գլխավոր իմաստն այն էր, որ պետք է մենք ինքներս ամեն ինչ անենք, որ այդ ժամանակը երբեք չգա։ 

Ճաբուա Ամիրեբիջի:Հեծանիվը

Ինձ համար շատ հուզիչ պատմվածք էր սա։ Պատմվածքը մի տղայի մասին էր, ով շատ էր ուզում հեծանիվ ունենալ։ Նա ամբողջ ամռան ընթացքում աշխատել էր, գումարը հավաքել էր, որպեսզի այդ հեծանիվը գնի։ Բայց տղան իր գումարը տվեց քրոջը, քանի որ նա տանից գնում էր իր սիրած տղայի հետ։ Նա շատ բարի գտնվեց իր քրոջ հանդեպ, քանի որ նա իր սեփական ուժերով գումար էր հավաքել, որպեսզի հեծանիվ գներ, բայց այդ ամբողջը տվեց քրոջը։ Մի օր էր լսեց, որ իր հայրը ուզում է իրեն հեծանիվ գնի, քանի որ շատ ճիշտ որոշում էր կատարել տղան։ Բայց հետո ոչ ոք նրան հեծանիվ չգնեց։

Գրաբար

Խնդրեցէ՛ք՝ եւ տացի ձեզ, հայցեցէ´ք՝

եւ գտջիք, բախեցէ´ք՛ եւ բացցի ձեզ։       

Զի ամենայն որ խնդրէ՛ առնու, եւ

որ հայցէ` գտանէ, եւ որ բախէ` բացցի նմա։  

Խնդրեցե՛ք և կտրվի ձեզ, փնտրեցե՛ք և կգտնեք, բախեցե՛ք և

կբացվի ձեզ համար: Որովհետև, ով խնդրում է, վերցնում է, ով

փնտրում է, գտնում է, և ով բախում է, բացվում է նրա առաջ:

Մտէք ընդ նեղ դուռն. քանզի ընդարձակ է դուռնն եւ համարձակ ճանապարհն` որ տանի ի կորուստ, եւ բազումք են, որ մտանեն ընդ նա: Քանզի անձուկ է դուռնն եւ նեղ ճանապարհն`  որտանի ի կեանս, եւ սակաւք են, որ գտանեն զնա:

Մտեք նեղ դռնով, քանի որ  ընդարձակ է դուռը և լայն է ճանապարհը, որ տանում է կորստի, և շատերն են, որ մտնում են դրանով։ Քանի որ նեղ է դուռը և անձուկ ճանապարհը, որ տանում է դեպի կյանք, և քչերն են, որ գտնում են այն։

 Ի սկզբանէ արար Աստուած զերկին ու զերկիր: Եւ երկիր էր աներեւոյթ եւ անպատրաստ. Եւ խաւար ի վերայ անդնդոց. եւ Հոգի Աստուծոյ շրջէր ի վերայ Ջրոց: Եւ ասաց Աստուած` Եղիցի լոյս.  եւ եղեւ լոյս: Եւ ետես Աստուած զլոյսն զի բարի է:  

                                                                                                                                   

Սկզբում Աստված արարեց երկինքը և երկիրը։ Եվ երկիրը անտեսանելի էր և անպատրաստ․ Եվ անդունդերի վրա խավար էր, և Աստծո հոգին շրջում էր ջրերի վրայով։ Եվ Աստվածն ասաց՝ թող լույս լինի, և լույս եղավ։ Եվ Աստված տեսավ, որ լույսը բարի է։

Древняя притча

Бог слепил человека из глины, и остался у него неиспользованный кусок.

— Что ещё слепить тебе? — спросил Бог.

— Слепи мне счастье, — попросил человек.

Ничего не ответил Бог, и только положил человеку в ладонь оставшийся кусочек глины.

Հին առակ

Աստվածը մարդուն ծեփեց կավից: Նրա մոտ մնացել էր չօգտագործած մի կտոր։

- Էլ ի՞նչ կուզեիր՝ ծեփեի քեզ համար,- հարցրեց Աստվածը:․

- Երջանկություն ծեփիր ինձ համար,- խնդրեց մարդը:

Ոչինչ չպատասխանեց Աստված. այլ կավի մնացորդը դրեց մարդու ափի մեջ։

Առակը կցուցանե, որ դու ինքդ պետք է ստեղծես քո երջանկությունը։

Акива

Однажды  Акива отправился в путь, взяв с собой осла, петуха и фонарь. К вечеру дошёл он до деревни и попросил ночлега, но жители прогнали его да ещё надавали тумаков.

Такое грубое отношение не пошатнуло в нём веры, и сказав: «Всё, что Бог ни делает, — всё к лучшему», — он устало поплелся ночевать в лес. Устроился поудобнее, съел кусочек хлеба, вдруг слышит — петух истошно кричит. Вскочил Акива, но успел увидеть лишь хвост лисицы, убегавшей прочь с петухом в зубах.

Потеря петуха не поколебала веры в  Акиве, и снова сказав: «Всё, что Бог ни делает, — всё к лучшему», — сел он учить Тору при свете фонаря.

Вдруг поднялся ветер и задул огонь. Опять сказал ребе: «Всё, что Бог ни делает, — к лучшему», — и тут же заметил, что в темноте сбежал осёл. Огорчился  Акива потере осла, пожалел, что утром придётся долгий путь пешком проделать, поохал, повздыхал, но всё же повторил: «Всё, что Бог ни делает, — к лучшему».

На следующее утро, пройдя всю дорогу пешком и уладив своё дело,  Акива возвращался домой. Дойдя до деревни, в которой с ним так скверно обошлись, он, к своему удивлению, увидел, что в ней нет ни единой живой души. Той же ночью, когда он просил ночлега и получил отказ, пришли разбойники и безжалостно всех поубивали.

И подумал тогда  Акива: «Неисповедимы пути Господни. Разреши мне жители деревни остаться, разбойники наверняка убили бы меня вместе со всеми. А судя по следам, пришли они из лесу, значит, были они в нём одновременно со мной. Стоило им услышать крик петуха или осла или заметить свет фонаря — и меня бы уже не было в живых. Воистину, человек должен всегда полагаться на Бога!»

Մի անգամ Ակիվան ճանապարհ ընկավ, իր հետ վերցնելով մի ավանակ, աքաղաղ և լապտեր: Երեկոյան նա հասավ մի գյուղ և խնդրեց գիշերակաց, բայց բնակիչները նրան վռնդեցին և անգամ ծեծեցին:
Այսպիսի կոպիտ վերաբերմունքից նա իր հավատը չկորցրեց «Այն ինչ Աստված անում է, քեզ համար է անում»: Նա հոգնած պատրաստվեց անտառում քնելու: Հարմար տեղավորվեց, մի կտոր հաց կերավ և  հանկարծ լսեց, որ աքաղաղը ծղրտում է: Վեր թռավ տեղից, բայց հասցրեց տեսնել միայն աղվեսի պոչը տեսնել որը աքաղաղը բերանին փաղչում էր:
Աքաղաղի կորստից Ակիվան հավատը չկորցրեց և նորից ասաց,- «Այն ինչ Աստված չի անում, լավին է տանում»: նստեց և լապտերի լույսի տակ տորն էր սովորում:
Հանկարծ քամի բարձրացավ և հանգցրեց խարույկը: Նորից ինքն իրեն ասաց «Այն ինչ Աստված անում է, քեզ համար է անում» և հենց այդ պահին նկատեց, որ մթության մեջ ավանակը փախավ: Ակիվային տխրեցրեց ավանակի կորուստը, հիշեց որ առավոտյան պետք է երկար ճանապարհը անցնի ոտքով, հոգոց հանեց, բայց նորից կրկնեց «Այն ինչ Աստված անում է, քեզ համար է անում»:
Հաջորդ առավոտյան ամբողջ ճանապարհը ոտքով անցնելով և իր գործն ավարտելով Ակիվան վերադարցավ տուն: Հասնելով այն գյուղին որտեղ նրա հետ այդքան վատ էին վարվել, նա ի զարմանս իրեն տեսավ, որ այնտեղ ոչ մի կենդանի շունչ չկա: Հենց այն գիշեր, երբ նա գիշերելու տեղ խնդրեց և մերժվեց, ավազակներ էինն եկել և դաժանորեն բոլորին սպանել:
Եվ այդ ժամանակ Ակիվան մտածեց «Տիրոջ քայլերն անքննելի են: Եթե գյուղի բնակիչներն ինձ թողնեյին մնալ, ավազակները հավանաբար ինձ էլ բոլորի հետ կսպանեյին: Իսկ այստեղ ոտնահետքերից ելնելով նրանք անտառից են եկել, նշանակում է, որ նրանք այնտեղ եղել են ինձ հետ միաժամանակ : Եթե հանկարծ նրանք լսեյին աքաղաղի և ավանակի ձայնը կամ նկատեյին լապտերի լույսը, ապա ես էլ կենդանի չէի մնա: Իսկապես, մարդ պետք է միշտ հույսը Աստծո վրա դնի:»